Over de doelgroep: een IQ beneden 70
Bij mensen met een verstandelijke beperking ontwikkelt het ‘verstand’ minder goed dan normaal. Het plafond van de ontwikkeling wordt bereikt op verschillende punten, maar het gaat altijd om mensen met een IQ dat lager ligt dan 70.
Zij hebben moeite met het aanleren van nieuwe zaken, met zelfstandig wonen, met gezond leven, het verzorgen van zichzelf en met de omgang met anderen. [Bron: zobegaafd.nl]
In tegenstelling tot mensen zonder een verstandelijke beperking, kan deze doelgroep vaak niet leren schrijven of zelfstandig wonen. Zij leven daarom vaak in woongroepen zoals bij zorginstellingen als bijvoorbeeld ’s Heeren Loo – zij is de samenwerkende instelling geweest voor het ontwikkelen van dit project ‘Een eigen boek met de groep’.
Binnen ’s Heeren Loo zijn er weer vele doelgroepen, van lichte tot zware problematiek en van jong tot oud. Dit project richt zich op de doelgroep ‘Moeilijk verstaanbaar gedrag’, die te maken heeft met een wat zwaardere problematiek.
De urgentie van het maken van een boek bij een zorginstelling
’s Heeren Loo wil haar bewoners graag de kans geven om zelf boeken te bedenken en te maken. Zij denkt dat het niet alleen een leuke activiteit is die zij normaal nooit kunnen uitvoeren, maar zij denkt dat het bovendien zinvol is om de taalvaardigheid van de bewoners op deze manier te stimuleren – aangezien zij, bijvoorbeeld, met hun eigen zorgplannen moeten instemmen, die zij soms maar moeilijk begrijpen.
Vaardigheden ontwikkelen voor mensen met Moeilijk Verstaanbaar Gedrag (MVG)
De bewoners van zgnd. groep ‘Moeilijk verstaanbaar gedrag’ zijn volwassenen van alle leeftijden, met het mentale niveau van kleuters. ’s Heeren Loo zelf wil graag dat bewoners leren vertrouwen in zichzelf en in hun omgeving. En dat ze vaardigheden ontwikkelen waarmee ze regie over hun eigen leven kunnen vergroten. De begeleiding en behandeling richt zich daarom op het bieden van kansen en mogelijkheden.
Zij krijgen op dit moment géén stimulering van het brein aangeboden, terwijl zij in staat zijn tot het maken van grapjes, en bovendien hebben zij veel fantasie.
De groep ‘moeilijk verstaanbaar gedrag’ staat bekend om de onvoorspelbaarheid en soms ook vanwege de agressie. Iemand met dit gedrag zoekt uitdaging en wil iets bijdragen of toevoegen. De begeleiders doen hun best om deze bewoners zoveel mogelijk vrijheid, veiligheid en ook regie te geven. [Bron: slzorg.nl]
Als een bewoner zich onrustig of zelfs agressief gedraagt, is het meestal een signaal dat er iets niet klopt. Soms trekt iemand zich terug op zijn kamer. Het kan zijn dat iemand verdrietig is, of overprikkeld. Maar deze persoon kan dan zelf niet vertellen waarin hij zich zo gedraagt. Vandaar dat er wordt gesproken van moeilijk verstaanbaar gedrag (MVG). [Bron: sheerenloo.nl]
Wij hebben ontdekt dat deze groep het erg leuk vindt om eigen boeken te maken – zoals het ook door ‘normale’ kleuters enthousiast wordt gedaan. Aangezien deze bewoners geen schrijfvaardigheid hebben, is het noodzakelijk dat een auteur hun teksten voor ze noteert en dat een schrijver ze helpt om tot een afgerond plot te komen.
We denken dat deze groep daarnaast erg geholpen is bij de oefening om onder woorden te brengen wat ze in het hoofd hebben.
Het zorgproject ‘Een eigen boek met de groep’ in de praktijk
Het project ‘Een eigen boek met de groep’ wordt in een periode van ca. 2 maanden uitgevoerd.
Samenwerking met de zorginstelling is hierbij van belang.
Globaal schema van de activiteiten, in 3 stappen:
FASE 1) Start van het project:
- Schrijfster Nanda Roep maakt afspraken met de uitgekozen woningen en/of groepen dagbesteding
- Bewoners krijgen ca. 1 uur (of drie kwartier) bezoek van met schrijfster Nanda Roep en haar tekenaar
- Samen verzinnen ze per groep één verhaal
- Daarna werken de bewoners allemaal aan het maken van illustraties bij het verhaal dat zojuist is bedacht. De tekenaar helpt ze hierbij, samen met de begeleiding, zodat ook deze vaardigheid wordt gestimuleerd
FASE 2) Vervolg van het traject:
- Uitgeverij Adnan zorgt dat tekst en tekeningen worden opgemaakt naar een voorleesboek van prentenboekformaat (het boek komt niet voor verkoop op de markt)
- Het boek wordt hardcover afgedrukt voor alle bewoners, als een professionele uitgave, plus indien er ruimte is, voor de hoofdkantoren
- Het idee is dat de boeken van alle groepen in alle woonkamers terecht komen, zodat ze ook elkaars verhalen kunnen lezen en bekijken. Uit deze boeken wordt voorgelezen, en sommige bewoners hebben het vermogen om het verhaal uit het hoofd te leren.
FASE 3) Vervolg 2 van het traject:
- Eén groepslid mag het eigen boek vertellen/voorlezen op camera.
- Met de oorspronkelijke tekeningen maakt de animatiestudio bewerkingen die het verhaal visueel ondersteunen.
- De video’s worden online geplaatst, waardoor ook andere zorggroepen naar de verhalen kunnen kijken en luisteren. Wij denken dat het ook interessant is voor ‘normale’ kleuters om deze verhalen te kijken. Hiermee worden verstandelijk gehandicapten op een mooie manier onder de mensen gebracht.
Totale duur:
In een periode van 2 maanden is het complete boekproject te realiseren.
FASE 4) Afsluiting met Boekenbal
Wij adviseren om na dit project zelf op de locatie een ‘Boekenbal’ te organiseren. Een draaiboek voor het organiseren van een Boekenbal bij de zorginstelling, vind je hier.
Denk ook aan het gebruik van de voorleeskast: de Bliepbieb!
Op deze pagina lees je meer informatie over de Bliepbieb.
Enkele voorbeelden van boeken die zijn gemaakt bij de zorginstelling
Over schrijfster Nanda Roep
Nanda Roep begeleidde al tientallen schrijvers naar hun eigen boek. Zelf schreef ze 100 kinderboeken en 8 romans, plus non-fictie en journalistieke stukken… Dat zij nu ook aan de slag mag met mensen met een verstandelijke beperking, ervaart zij als eervol en heel plezierig.
De cliënten en bewoners van de zorginstelling zijn volwassenen van alle leeftijden, met het mentale niveau van kleuters. ’s Heeren Loo zelf wil graag dat bewoners leren vertrouwen in zichzelf en in hun omgeving. En dat ze vaardigheden ontwikkelen waarmee ze regie over hun eigen leven kunnen vergroten. De begeleiding en behandeling richt zich daarom op het bieden van kansen en mogelijkheden.
Zij krijgen op dit moment géén stimulering van het brein aangeboden, terwijl zij in staat zijn tot het maken van grapjes, en bovendien hebben zij zeer veel fantasie.
De zorginstelling wil haar bewoners graag de kans geven om zelf boeken te bedenken en te maken. Zij denkt dat het niet alleen een leuke activiteit is die zij normaal nooit kunnen uitvoeren, maar zij denkt dat het bovendien zinvol is om de taalvaardigheid van de bewoners op deze manier te stimuleren – aangezien zij, bijvoorbeeld, met hun eigen zorgplannen moeten instemmen, die zij soms maar moeilijk begrijpen.
Wat zijn de kosten voor het project ‘Een eigen boek met de groep’?
Dit project wordt aangeboden als pakket voor 4 boeken met 4 verschillende groepen. De totaalkosten bedragen in 2025: € 10.000, = ex btw en ex. reiskosten. Dit is inclusief:
- 4x bezoek schrijfster en tekenaar aan een groep
- Productie 4 boeken: 1 redactie-exemplaar en max 6 stuks voor elke groep, plus 1 exemplaar voor opdrachtgever (totaal 8)
- 1 dagdeel filmopnames, waarbij van alle groepen een afgevaardigde voor de camera komt
- 4x editing van de voorleesvideo
Heeft u hier vragen over? Neem contact met ons op!
Kijk hier de video over dit project:
Het project ‘Een eigen boek met de groep’ is mede totstand gekomen dankzij steun van het Fonds voor Cultuurparticipatie.