Nazi-baas werkte hier om de hoek!
Door: Ingrid Willems
Dit artikel lezen op de website van De Stentor.
Voor import-Apeldoorner Nanda Roep (51) was het een schok. Dat hij, nazi-baas Seyss-Inquart, hier om de hoek zetelde met zijn hoofdkwartier én bunker. Zo kwam de Tweede Wereldoorlog voor haar wel heel dichtbij. Dit hoofdkwartier in Apeldoorn vormt nu de basis voor haar nieuw te verschijnen kinderboek: De Bevrijding van Biesland.
De Bevrijding van Biesland is inmiddels het achttiende boek in de serie van Plaza Patatta. Een serie die Roep schrijft om het leesplezier bij kinderen tussen de acht en twaalf jaar te bevorderen. Veel basisscholen maken gebruik van de boeken van Plaza Patatta, telkens weer met een ander thema, maar altijd met de avonturen die de zusjes Luna (12) en Lotte (10) beleven.
Bij een vragenronde langs de schoolklassen over een thema voor een nieuw Plaza Patatta-boek stak er volgens Roep één onderwerp met kop en schouders bovenuit: de Tweede Wereldoorlog. ,,Verrassend toch? Hoewel mijn dochter, toen ze elf jaar was, ook veel interesse had in de Tweede Wereldoorlog. Het is spannend maar ook beangstigend, omdat het waar is gebeurd.’’
Als import-Apeldoorner wist Nanda Roep lange tijd niet van het bestaan van de bunker van Seyss-Inquart in haar woonplaats. Seyss-Inquart, de Oostenrijkse jurist die door Hitler was aangesteld als rijkscommissaris. Hij had in de laatste jaren van de oorlog zijn hoofdkwartier in een witte villa aan de Loolaan. In de tuin van de villa was een bunker aangelegd waarin hij kon schuilen bij gevaar.
Toen ze de bunker ontdekte was ze vol ongeloof. ,,Dat de hoogste Nazi-baas van Nederland hier destijds leefde en werkte, gewoon hier om de hoek! Dat brengt de Tweede Wereldoorlog voor mij ook dichtbij. Wat moet dat wel niet met Apeldoorners hebben gedaan? Wat moet dat voor indruk hebben achtergelaten?”
Vlak na de vragenronde in de klassen van de basisscholen kwam Nanda Roep in contact met een man op leeftijd die als jochie praktisch naast het hoofdkwartier en de bunker van Seyss-Inquart woonde. Enkele jaren geleden sprak ze de man, die vier jaar was toen de oorlog begon en negen jaar toen Apeldoorn op 17 april 1945 werd bevrijd. Zijn herinneringen vormen nu de input voor De Bevrijding van Biesland. ,,Omdat de serie Plaza Patatta landelijk veel gebruikt wordt op scholen, heb ik het niet zozeer op Apeldoorn toegeschreven. Biesland is in dit geval dus eigenlijk Apeldoorn.”
In het kinderboek gaan de zusjes Luna en Lotte terug naar die oorlogstijd. ,,Lotte wil een spreekbeurt houden over de Tweede Wereldoorlog. Ze treffen een oude dame die veel weet over de tijd dat ze vlak naast de bunker van Seyss-Inquart woonde.
In ‘De Bevrijding van Biesland’ zijn waargebeurde herinneringen verwerkt. Zo wordt de vader van de hoofdpersonen weggevoerd tijdens een razzia in het centrum van het dorp. Dit is gebaseerd op de ervaringen van december 1944 op het Marktplein. De herinneringen van de – inmiddels bejaarde – Apeldoorner vormen hiervan de basis. Zijn vader werd destijds ook meegenomen. Pas een half jaar later kwam die, gewond, weer terug.
Nanda: ,,Ik besef dat de oorlog een heftig onderwerp is. Juist ook nu, met de oorlog in Oekraïne bijvoorbeeld, kan dat heel angstig zijn voor kinderen. Door Luna en, vooral, Lotte ín de Tweede Wereldoorlog te plaatsen, kan het erg dichtbij komen voor lezers. Toch is dit hoe de vroegere kinderen leefden en hoe ze de oorlog hebben meegemaakt. Ik hoop hiermee recht te doen aan zowel de herinneringen, als aan het professionele kinderboek.’’
Kinderen tussen de acht en twaalf jaar moeten overigens nog wel even wachten alvorens ze De Bevrijding van Biesland kunnen lezen. Hoewel Apeldoorn op 17 april werd bevrijd, verschijnt het boek pas in juni. ,,Om praktische redenen. Dat past beter in het ritme van de verschijning van de Plaza de Patatta-boeken. Maar omdat we nu rondom de bevrijdingsdag van Apeldoorn zitten, leek het me zinvol om het boek nu al onder de aandacht te brengen.’’
