Je bent hier:

De kunsten versus onderwijscultuur

Het privilege

In deze blog wil ik ingaan op de voortschrijdende inzichten in mijn onderwijsloopbaan en nu zie ik een mooie tweet van een schrijver die ik volg, maar die ik niet persoonlijk ken. Hij blijkt ook docent te zijn. Ik zal zijn tweet laten zien. Hij zegt: “Ik ben schrijver en leraar. Op goede dagen voelt het niet als een job, maar als een privilege.” Inmiddels heb ik voldoende ervaring om te weten dat het waar is.

Gaande mijn ontwikkeling, leer ik steeds meer over de onderwijscultuur. Ik leer me bewegen in deze wereld en tot mijn verrassing begreep ik ineens dat ik bepaald gedrag vertoonde dat in deze cultuur helemaal verkeerd werd begrepen!

De kunsten versus onderwijscultuur

Wat deed ik? Vragen stellen. Mijn zwakheden aanwijzen en bespreken hoe dat sterker kon. Mijn minpunten aanwijzen en vragen wat een ander hiermee zou doen…
Tijdens een koffieochtend met een tante (69 jaar) vertelde ik haar dat iemand mij had gezegd dat ik ‘niet onzeker hoefde te zijn’. Dat bevreemde mij, want ik voel me totaal niet onzeker en vakinhoudelijk al helemaal niet. Wat ik wél voel, is dat het een nieuw beroep is voor mij dat ik graag zo goed mogelijk wil uitvoeren.

Tot mijn geluk heeft deze tante (officieel de tante van mijn man) een achtergrond in het onderwijs. Ze herinnerde zich hoe zij als jong meisje naar haar directeur was gestapt om hulp te vragen bij haar moeilijkheden. Toen had de man destijds, volgens de overlevering, het vingertje geheven en gezegd: ‘Dit is de laatste keer dat je zoiets hebt gevraagd.’
Ze vertelde dat zij had geantwoord dat ze zeker wel haar hart zou blijven luchten en óók over de lastige momenten. Maar hij hield voet bij stuk en zei: ‘In het onderwijs laten we niet in onze keuken kijken.’

Na haar anekdote bleven we even stil. Uiteindelijk zei ik: ‘Goh.’ En ik wist dat ik het helemaal verkeerd had gedaan. Tegen de cultuur in. Ik had benadrukt dat ik mijn leerproces volop aanging en alle leermomenten had ik benoemd. ‘Nu begrijp ik waarom ze denken dat ik onzeker ben…’

(blog gaat verder onder de foto – tweet is met toestemming gepubliceerd.)

Stilletjes leren in het onderwijs

Ergens is het vreemd dat je juist in het onderwijs gauw onzeker overkomt als je hardop vragen stelt over je eigen leerproces. Nu komt de andere kant, de kunsten: in mijn schrijfprocessen bespreek ik áltijd en vrijwel uitsluitend de zwakke punten in mijn manuscripten. Wat er goed is, vind ik leuk om te horen, maar daar heb ik als schrijfster weinig aan. Vertel mij wat er beter kan zodat ik kan groeien en ontwikkelen. Dát was waarom ik als jonge studente mocht aansluiten bij mijn gerenommeerde uitgever Leopold. ‘Je weet kritiek zo goed te verwerken.’

Voor mij staat het vragen naar kritiek en het doorvoeren van verbeteringen synoniem aan professionaliteit. Nu kwam ik in een wereld terecht waarin ik juist moest uitstralen dat alles onder controle was en niemand zich zorgen hoeft te maken.

Koningin van de klas

Die ochtend met die lieve tante, is mijn onderwijshouding per direct veranderd, zoals zij dat ooit ook had gedaan. Zij was destijds de directiekamer uitgelopen met het voornemen om voortaan de koningin in haar eigen klas te zijn. Als ze geen zwakheden aan collega’s mocht tonen, dan mocht er andersom ook geen kritiek worden geuit. Ik herkende de term dat iedere docent toch een beetje koning is in het eigen domein. Zodra de klassendeur is gesloten, is het aan jou.

Misschien is er van alles van te vinden, het zal zeker ook nadelige gevolgen hebben, maar ik begrijp ook wel meteen waarom zoiets kan ontstaan. Je staat er met je eigen karakter voor een klas vol verschillende types met wisselende achtergronden en diverse studiehoudingen. Daar moet je een geheel van zien te breien door gebruik te maken van communicatie, werkvormen en studiematerialen temidden van (vaak) haperende techniek, (soms) wisselende roosters en dan zijn er maatschappelijke factoren als stakingen in het OV of thuissituaties waarin onzekerheden, vriendschappen, scheidingen of ziektes en rol spelen. Elke dag is anders en van elke dag is ieder uur weer als nieuw.

Dan heb je ruimte nodig om de klas te leiden op een manier die jij aankunt en die jou goed dunkt. Naar je beste kunnen. Voortaan ben ik de koningin in mijn eigen klas. Iets zegt me, dat die rol mij prrríma zal passen!

(Foto: als docente aan het werk)

Blogs over mijn omwegen in het onderwijs

Wil je meer weten over het boek ‘Creatief schrijven met de klas’? Klik hier en neem contact met ons op!